Versnippering én groeipotentieel bij (Gezondheid) Zorg- en Medische Servicecentra

De AZWA/IZA-werkgroep Digitale en Hybride Zorg presenteert de resultaten van een landelijke QuickScan naar (Gezondheid) Zorg- en Medische Servicecentra ((G)ZMSC’s) uitgevoerd door Kitty de Jong Zorginnovatie Advies. Voor het eerst is een onafhankelijk en actueel beeld geschetst van hoe deze centra in Nederland zijn ingericht, functioneren en zich ontwikkelen. De bevindingen vormen de basis voor een groeimodel en roadmap die in het eerste kwartaal van 2026 worden uitgewerkt.

Een (Gezondheid) Zorg- en Medisch Servicecentrum levert (meestal 24/7) diensten waardoor patiënten, cliënten en burgers met digitale ondersteuning zorg zoveel mogelijk thuis ontvangen. En ondersteuning krijgen bij zelfzorg en bevordering van gezondheid en welzijn.

Een (G)ZMSC ondersteunt ook zorginstellingen bij het leveren van zorg dichtbij de burger (zelf, thuis, digitaal als het kan). In het Integraal Zorgakkoord is over dit onderwerp de volgende afspraak opgenomen:
Teneinde goede kwaliteit en efficiënte inzet van zorgprofessionals te realiseren maken zorgaanbieders in overleg met zorgprofessionals met zorgverzekeraars afspraken over het werken met (medische/verpleegkundige) servicecentra voor het leveren van (sectoroverstijgende) digitale zorg en diensten.

Diversiteit in omvang en infrastructuur

Uit het onderzoek blijkt dat het huidige landschap sterk versnipperd is. Er zijn centra die landelijk opereren, maar ook veel regionale initiatieven met uiteenlopende schaal en functies. De dienstverlening varieert van personenalarmering en beeldzorg tot triage, telemonitoring en begeleiding.

Sommige centra bedienen duizenden cliënten, andere honderdduizenden. Ook de ICT-infrastructuur verschilt sterk: van eenvoudige meldbanken tot geavanceerde platforms met FHIR-standaarden en integraties met EPD-systemen. Deze diversiteit maakt opschaling complex, zeker nu uniforme kaders voor interoperabiliteit en gegevensuitwisseling ontbreken.

Kansen voor opschaling

De QuickScan laat zien dat huidige bevraagde (G)ZMSC’s kansen aangeven voor opschaling als randvoorwaarden worden gecreëerd, zoals bijvoorbeeld schaalgrootte, passende bekostiging en duidelijke uniforme kaders, denk aan landelijke standaardisering van ICT en registratie om samenwerking tussen zorgorganisaties te vergemakkelijken.

In het IZA is afgesproken dat (G)ZMSC’s een sleutelrol kunnen spelen in het ontlasten van zorgprofessionals, het bevorderen van eigen regie bij patiënten en het realiseren van een transitie van ziektegerichte naar gezondheidsgerichte zorg.

Ontwikkeling van groeimodel en roadmap

De komende maanden werkt de subwerkgroep aan een gedragen groeimodel en roadmap. Deze moet richting geven aan een toekomst waarin (G)ZMSC’s fungeren als verbindende schakel tussen domeinen en zorgorganisaties, zodat iedere patiënt, client of inwoner op het juiste moment de juiste zorg krijgt.

Download de volledige QuickScan

Als je vragen hebt over het rapport, kun je contact opnemen met de voorzitters van de AZWA/IZA-werkgroep Digitale en Hybride Zorg: John Rijsdijk (j.rijsdijk@zn.nl) en Chris Flim (cp.flim@minvws.nl).