Samen voor kwaliteit van bestaan
We merken het allemaal: de zorg staat onder druk. Door de vergrijzing verdubbelt de zorgvraag. Het aantal zorgverleners groeit niet even snel mee. Daarom hebben overheid, zorgorganisaties, ouderenorganisaties en zorgverzekeraars samen afspraken gemaakt. Deze afspraken staan in het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg (HLO). Het doel: de ouderenzorg goed organiseren, nu én in de toekomst.
Bekijk hier het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg
Wat is het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg?
Het HLO bevat afspraken tussen overheid, zorg- en welzijnsorganisaties, ouderenorganisaties, beroepsverenigingen en zorgverzekeraars. Het akkoord moet ervoor zorgen dat de ouderenzorg toekomstbestendig blijft. Het werd in juli 2025 ondertekend en heeft twee belangrijke doelen:
- Het verminderen van de personeelstekorten in de zorg om zo de zorg toegankelijk te houden.
- De ondersteuning en zorg sluit aan bij de voorkeuren en mogelijkheden van ouderen.
Belangrijkste afspraken uit het HLO
1. Ouderenzorg die past bij wat de persoon kan en wil.
Iedere oudere is anders. Het HLO wil dat de zorg beter aansluit bij wat iemand zelf nog kan of belangrijk vindt.
- Zo lang mogelijk zelfstandig
Veel ouderen willen graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Dat kan met passende ondersteuning en zorg die aanvullend is op wat ouderen of hun sociale netwerk zelf nog kunnen en willen. - Zorg thuis als dat kan
Als zelfstandig wonen nog gaat, maar er wel veel zorg nodig is, wordt die zorg thuis gegeven. Die zorg moet passen bij de situatie van de oudere. - Ondersteuning voor mantelzorgers
Mantelzorgers – zoals familie, buren of vrienden – zijn onmisbaar. Zij krijgen meer hulp, bijvoorbeeld door respijtzorg. Dit houdt in dat iemand tijdelijk de zorg kan overnemen, zodat de mantelzorger even rust krijgt. - Hulp bij het vinden van passende ondersteuning en zorg
Ouderen en hun familie krijgen betere informatie en begeleiding. Zo kunnen ze sneller de juiste ondersteuning en zorg vinden.
2. Verpleeghuiszorg wanneer thuis wonen niet meer lukt
Soms is thuis wonen niet meer veilig of haalbaar. Dan moet een plek in een verpleeghuis beschikbaar zijn.
- Landelijke toets vanaf 2028
Er komt één landelijke toets die bepaalt of iemand recht heeft op een plek in een verpleeghuis. Zo wordt voorkomen dat ouderen die deze zorg het hardst nodig hebben, onnodig op een wachtlijst belanden.
3. Minder administratie, meer tijd voor ouderenzorg
Zorgverleners besteden nu veel tijd aan administratie. In verpleeghuizen gaat het om meer dan 30% van hun werktijd. Dat moet minder worden: in 2030 mag dit nog maar 20% zijn. Zo houden zorgverleners meer tijd over voor persoonlijke aandacht.
- Het opnieuw beoordelen van zorg in het verpleeghuis wordt eenvoudiger.
- De kennis en ervaring van zorgverleners telt zwaarder mee.
- Technologie helpt bij het delen van gegevens en het plannen van zorg.
4. Meer geld voor ouderenzorg
- Budget stijgt van 21 miljard euro (2025) naar 24,4 miljard euro (2029).
- Minder bezuinigingen: vanaf 2031 wordt elk jaar 250 miljoen euro minder gekort.
- Extra investeringen, zoals:
- 7 miljoen voor de aanpak van dementie. 50 miljoen voor scholing en opleiding van zorgpersoneel. 40 miljoen per jaar (2027–2029) voor regionale projecten.
Toekomst van de ouderenzorg
Het Hoofdlijnenakkoord ouderenzorg kijkt verder dan 2028.
- Een staatscommissie onderzoekt hoe het zorgstelsel slimmer en eenvoudiger kan.
- Het ministerie kijkt hoe verschillende zorgwetten beter op elkaar kunnen aansluiten.
- Samenleving en overheid werken samen aan bewustzijn dat er meer ouderen zijn. En welke kansen en uitdagingen dit met zich meebrengt.
Waarom is het HLO nodig?
Nederland vergrijst snel. Dat brengt diverse uitdagingen met zich mee. Het HLO speelt hierop in door:
- De zelfstandigheid van ouderen te bevorderen
- Mantelzorgers meer te ondersteunen
- Administratie en bureaucratie te verminderen
- Digitale zorg en technologie beter te benutten
- Meer waardering en een positiever beeld van ouder worden te stimuleren
Wie zijn betrokken bij het Hoofdlijnenakkoord ouderenzorg?
Het HLO is ondertekend door:
- ActiZ
- LOC Waardevolle zorg
- Patiëntenfederatie Nederland
- Seniorencoalitie
- Sociaal Werk Nederland
- V&VN
- Verenso
- Zorgthuisnl
- Zorgverzekeraars Nederland
- Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
Ook de VNG is betrokken. Daarnaast zijn de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), Zorginstituut Nederland, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en het CAK nauw bij de uitvoering betrokken.
Toezicht en voortgang
De uitvoering van het HLO wordt nauwkeurig gevolgd:
- Input – Worden de afspraken uitgevoerd?
- Beweging – Verandert de praktijk, zoals minder administratie en meer technologie?
- Uitkomsten – Gaat de kwaliteit van leven van ouderen omhoog en neemt de druk op zorgverleners af?
Ook is er de campagne “Praat vandaag over morgen”, die Nederlanders bewust maakt om zich tijdig voor te bereiden op het ouder worden.
Werken aan toekomstbestendige ouderenzorg
Het Hoofdlijnenakkoord ouderenzorg (HLO) is een ambitieus plan dat moet zorgen voor passende ondersteuning en zorg in de buurt die goed geregeld en toegankelijk is. Ondersteuning en zorg die beter aansluit op de leefwereld, voorkeuren en mogelijkheden van ouderen. Met minder bureaucratie, meer steun voor mantelzorgers en extra investeringen in scholing. Samen met alle betrokken organisaties werken we aan toekomstbestendige ouderenzorg, waarin ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen leven met ondersteuning en zorg die bijdraagt aan de kwaliteit van hun bestaan.